از ۱۹ فروردين ماه، ثبت اطلاعات املاك يا اطلاعات مربوط به سكونت افراد، در سامانه وزارت راه و شهرسازي الزامي شده است و تمام مالكان و مستاجران به‌مدت ۲ ماه و تا ۱۹ خرداد فرصت دارند مشخصات ملكي خود را به ثبت برسانند.
هدف از اين برنامه، جمع‌آوري آمار مسكن براي سامان دادن اين بخش مهم اقتصادي و همچنين مشخص شدن واحدهاي خالي است. اگر افراد اطلاعات خود را ثبت نكنند مشمول جريمه‌هايي مانند ممنوعيت از انجام عمليات‌هاي بانكي و پرداخت چند برابري ماليات خواهند شد. بسياري از شهرونداني كه در روزهاي گذشته براي ثبت اطلاعات مربوط املاك يا اسكان خود اقدام كرده‌اند با مشكلاتي در سامانه ثبت مواجه شده‌اند. در اين گزارش تلاش كرده‌ايم با بررسي بيشترين مشكلات و سوالات مراجعان به سايت، به آنها پاسخ دهيم.
آدرس سامانه
ثبت اطلاعات مربوط به املاك فقط در سامانه‌اي كه وزارت راه و شهرسازي طراحي كرده مورد قبول است و افراد نبايد به سايت‌هايي كه از سوي مراجع غيررسمي معرفي مي‌شود و بيشتر جنبه سودجويي و اخاذي دارد، مراجعه كنند. براي خوداظهاري اطلاعات مالكيت و سكونت سامانه ملي املاك و اسكان كشور با آدرس amlak.mrud.ir توسط وزارت راه و شهرسازي طراحي شده و داراي اعتبار است. نكته مهم ديگر براي شروع ثبت‌نام اين است كه براي ورود به سامانه لازم است با يك شماره همراه كه مالكيت آن براي كدملي شما ثبت شده باشد وارد سامانه شويد.
ثبت املاك واگذار شده
در سامانه اسكان و املاك، حتي كساني كه ملك خود را فروخته يا اجاره داده‌اند هم بايد اطلاعات اين املاك را ثبت كنند. براي ثبت واگذاري ملك در سامانه در كنار اطلاعات ملك خود در ليست املاك تحت مالكيت، گزينه ثبت واگذاري ملك بايد انتخاب شود. اگر خانه در دست مستاجر است، در قسمت اطلاعات سكونت، گزينه «شخص ديگري ساكن است» انتخاب و اطلاعات مستاجر در آن وارد مي‌شود. مشكل ديگر برخي مالكان براي ثبت اطلاعات اين است كه با اينكه خانه خالي نيست اما سامانه نشان مي‌دهد خانه خالي است، در اين صورت مالك بايد وضعيت اقامت ملك خود را با انتخاب گزينه «ثبت يا تغيير ساكن» مشخص كند.
كد رهگيري
با اينكه داشتن كد رهگيري در معاملات مسكن ضروري است، با اين حال برخي افراد كه ملك را فروخته يا اجاره داده‌اند، كد رهگيري ندارند اما وارد كردن كد رهگيري براي ثبت فروش يا سكونت ملك در سامانه املاك و اسكان الزامي نيست.
فعلا امكان ويرايش نداريد
مهم‌ترين مشكل افراد در وارد كردن اطلاعات در سامانه املاك، اين است كه بعد از ثبت نهايي، در صورت انجام اشتباه، امكان ويرايش اطلاعات را ندارد. به همين دليل قبل از ثبت نهايي، بايد اطلاعات به دقت خوانده و سپس ثبت شود. اما محمود محمودزاده، معاون مسكن و ساختمان وزارت راه و شهرسازي اعلام كرده كه «بزودي امكان ويرايش اطلاعات در سامانه فراهم مي‌شود و كساني كه ثبت‌نام مي‌كنند تا دو ماه آينده امكان ويرايش خواهند داشت.»
اقامتگاه اول و دوم
بر اساس برنامه‌اي كه براي ثبت اطلاعات املاك و اسكان افراد در نظر گرفته شده است كساني كه مالك دو خانه هستند اگر يكي از خانه‌ها در شهري غير از شهر محل سكونت باشد، خالي تلقي نمي‌شود. بنابراين براي ثبت اطلاعات در سامانه، اقامتگاه اصلي اقامتگاهي است كه در آن زندگي مي‌كنيد و اقامتگاه فرعي اقامتگاه دوم است. همچنين اگر وضعيت سكونت ملك تغيير كرده است براي ثبت آن در قسمت املاك تحت مالكيت در كنار رديف ملك خود، روي گزينه «ثبت يا تغيير ساكن» كليك كرده و وضعيت جديد سكونت ملك خود را ثبت كنيد. اگر اقامتگاه خود را در سامانه نمي‌بينيد در قسمت اقامتگاه‌ها روي گزينه «افزودن اقامتگاه»، كليك كرده و مشخصات آن را ثبت كنيد. همچنين براي تغيير اقامتگاه و حذف اقامتگاه قبلي در قسمت اقامتگاه‌ها، در كنار رديف اقامتگاه قبلي خود، روي گزينه «اتمام سكونت» كليك كرده و تاريخ پايان سكونت در آن را درج سپس مشخصات اقامتگاه جديد خود را ثبت كنيد.
واحدهاي خالي
بر اساس قانون اخذ ماليات از خانه‌هاي خالي اگر واحد مسكوني به‌مدت ۱۲۰ روز به‌صورت متوالي يا غير متوالي در طول سال مالياتي خالي باشد، مشمول ماليات بر خانه خالي خواهد شد. برخي مالكان اين سؤال را مطرح مي‌كنند كه «اگر ملكي در طول سال، ۱۲۰ روز خالي بماند، اما مالك آن را فروخته باشد، به‌طوري‌كه بخشي از ۱۲۰ روز زمان خالي ماندن، در اختيار مالك اول و مابقي در اختيار مالك دوم باشد، در اين صورت آيا مشمول ماليات مي‌شود؟» بنابر قانون اگر ۱۲۰ روز از زمان خالي بودن در اختيار «يك مالك باشد»، مشمول ماليات خواهد بود. همچنين برخي مالكان موضوع فرسودگي را مطرح مي‌كنند مثلا چنانچه ملكي به‌دليل فرسودگي قابليت اجاره دادن نداشته باشد، مشمول ماليات خانه خالي است؟ بر اساس قانون، فرسودگي، دليل براي عدم پرداخت ماليات نيست و به‌هر حال ملك مشمول ماليات خانه خالي است. بنابراين پس از اينكه، مالك اخطار مربوط به مشمول ماليات خانه خالي بودن را دريافت كرد، بايد به سامانه جهت خوداظهاري مراجعه كند.
در سامانه‌اي كه وزارت راه و شهرسازي طراحي كرده است نه تنها مالكان بلكه مستاجران هم بايد اطلاعات خود را در سامانه درج كنند. درصورتي‌كه مستاجر اطلاعات ملك را در سامانه درج نكرده باشد مالك مي‌تواند با درج كد رهگيري اجاره نامه يا شناسه سند و رمز تصديق اجاره نامه رسمي خود، از شمول ماليات خارج شود. همچنين اگر محل سكونت فرد تغيير كرد، او بايد در مدت حداكثر يك ماه اطلاعات محل سكونت جديد را در سامانه ثبت كند. در صورتي‌كه مالك اقامتگاه اصلي يكي از اعضاي خانوار (مثلا همسر يا يكي از فرزندان سرپرست خانوار) است، سرپرست خانوار بايد در قسمت مالكيت ملك، آن عضو خانوار را به‌عنوان مالك معرفي كند. اين عضو خانوار نيز لازم است به‌صورت جداگانه وارد سامانه شده و ملك خود را ثبت كند. در اين حالت، هنگام ثبت ملك شخص ساكن بايد در قسمت اطلاعات سكونت گزينه «خودم ساكن هستم» را انتخاب كند.اگر هم ملكي تازه معامله شده و هنوز سند به‌نام نشده لازم است در قسمت نوع سند گزينه «عادي» انتخاب شود.
محروميت از خدمات
بر اساس قانون، مالكان واحدهاي مسكوني در نقاط شهري و روستايي موظف هستند اطلاعات املاك تحت تملك خود را با تعيين نوع بهره‌برداري، در سامانه ملي املاك و اسكان كشور ثبت كنند. پس از پايان مهلت خوداظهاري (دو ماه از ۱۹ فروردين تا ۱۹ خرداد) دستگاه‌هاي اجرايي مكلف هستند خدماتي مانند افتتاح حساب بانكي و صدور دسته چك، سياست‌هاي حمايتي، يارانه‌اي و كمك معيشتي، تعويض پلاك خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گازطبيعي، ارسال اسناد و مدارك مانند گواهينامه، گذرنامه، مدارك خودرو، اخطاريه، ابلاغيه، ثبت‌نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دريافت خوابگاه دانشجويي و امثال آن را فقط با اخذ كدملي و براساس كدپستي يا نشاني درج شده مربوط به اقامتگاه اصلي آنان در سامانه املاك و اسكان كشور، ارائه كنند. بنابراين اگر در سامانه املاك، اطلاعات ملكي ثبت نشود، اين خدمات به شهروندان ارائه نمي‌شود.
منبع: روزنامه ايران
گزارش اشکال
